بررسی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی خاک های گچی شمال ارومیه

Authors

لیلا پاشایی

دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه شهرام منافی

استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

abstract

خاک­های گچی، بخش مهمی از منابع اراضی را در مناطق خشک و نیمه­خشک دنیا به خود اختصاص می­دهند و گچ متداول­ترین کانی سولفاتی در خاک­های نواحی خشک و نیمه­خشک می­باشد. تجمع گچ در خاک­ها بسیاری از خواص فیزیکوشیمیایی، کانی­شناسی و مهندسی خاک­ها را متأثر می­سازد و در بسیاری از زمینه­ها مشکلات جدی برای فعالیتهای انسانی ایجاد می­کند. در این پژوهش، 9 خاکرخ که اغلب خاک­های واقع در مواد مادری گچی در منطقه نوشین­شهر بودند، حفر و نمونه­برداری شدند. سپس ویژگی­های مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و کانی­شناسی آنها طبق روش­های استاندارد تعیین و خا­ک­ها بر اساس کلید رده­بندی خاک امریکایی (2014)، رده­بندی گردیدند. براساس نتایج حاصل، مقدار گچ خاک­ها از 91/62 درصد در افق cyy خاکرخ شماره 1 تا 91/2 درصد در افق ap خاکرخ شماره 8 متغیر بود و هرگونه تغییر درمقدار گچ خاک­ها با تغییر سایر ویژگی­های خاک­ها همراه بود. نتایج نشان داد که خاک­های حاوی بیشترین مقدار گچ، دارای رنگ روشنتر، بافت سبکتر و کمترین مقدار رس، مواد آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی کمتر و قابلیت هدایت الکتریکی بیشتری بودند و با کاهش مقدار گچ، مقادیر پارامترهای بالا به­طور معکوس تغییر یافتند. نتایج مطالعات کانی­شناسی نشان داد که کانی­های اسمکتایت، ایلایت، کلرایت، کائولینایت، ورمی­کولایت و پالی­گورسکایت کانی­های رسی غالب در این خاک­ها بودند. منشأ ایلایت، کلرایت و کائولینایت، موروثی تشخیص داده شد، درحالی­که، منشأ ورمی­کولایت به تغییر شکل ایلایت نسبت داده شد. کانی­های اسمکتایتی در این خاک­ها از سه منشأ توارث از سنگ مادر، تغییر شکل کانی­های دیگر (ازجمله ایلایت) و نوتشکیلی حاصل آمده­اند. پالی­گورسکایت نیز دارای منشأ پدوژنیک بوده و در اثر نوتشکیلی در خاک تشکیل شده است. مقایسه کانی­شناسی رس خاک­های با مقادیر مختلف گچ، حضور بیشترین مقدار اسمکتایت را در خاک­هایی با بیشترین مقدار گچ نشان داد. کانی پالی­گورسکایت تنها در خاک­های با مقادیر بالای گچ شناسایی شد، درحالی­که در خاک­هایی که حاوی گچ کمتری بودند، کانی­های ایلایت و کلرایت غالب بودند و در این خا­ک­ها پالی­گورسکایت نیز شناسایی نشد. در نهایت، با توجه به تأثیر گچ بر خصوصیات مورفولوژیکی، فیزیکی، شیمیایی و کانی­شناسی خاک­های مورد مطالعه، لازم است برای بهره­وری بهینه این خاک­ها، مدیریت آنها مورد تجدید نظر قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر کاربری¬ اراضی بر ویژگی¬های فیزیکی، شیمیایی و کانی¬شناسی خاک¬های جنوب شهرستان اهر

جهت حفظ حاصلخیزی و افزایش بهره­وری خاک در کشاورزی پایدار، آگاهی از تأثیر کاربری­اراضی بر خصوصیات مختلف خاک ضروری می­باشد. در این تحقیق اثر کاربری گندم و سیب ‌درختی  بر روی خواص فیزیکی، شیمیایی و کانی­شناسی خاک‌های جنوب شهرستان اهر مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه، دو خاکرخ با کاربری گندم و دو خاکرخ با کاربری باغ­سیب حفر گردید و خاک‌های تحت بررسی بر اساس کلید رده‌بندی 2010 رده‌بندی شد...

full text

بررسی ویژگی‌های فیزیکی، ‌شیمیایی و کانی‌شناسی خاک‌های گچی شمال ارومیه

خاک­های گچی، بخش مهمی از منابع اراضی را در مناطق خشک و نیمه­خشک دنیا به خود اختصاص می­دهند و گچ متداول­ترین کانی سولفاتی در خاک­های نواحی خشک و نیمه­خشک می­باشد. تجمع گچ در خاک­ها بسیاری از خواص فیزیکوشیمیایی، کانی­شناسی و مهندسی خاک­ها را متأثر می­سازد و در بسیاری از زمینه­ها مشکلات جدی برای فعالیتهای انسانی ایجاد می­کند. در این پژوهش، 9 خاکرخ که اغلب خاک­های واقع در مواد مادری گچی در منطقه نو...

full text

خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، میکرومورفولوژیکی و کانی شناسی رسی خاک های حاوی زئولیت منطقه رفسنجان

سابقه و هدف: زئولیت از جمله کانی‌های رسی آلومینوسیلیکات آبدار آنیونی با فرم ساختمانی سه‌بعدی است که کاربردهای فراوانی در رفع آلودگی خاک‌ها، رسوبات و منابع آب از عناصر سنگین دارد. این پژوهش با هدف بررسی خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، کانی‌شناسی رسی و میکرومورفولوژیکی خاک‌های برش طولی رفسنجان- سرچشمه در قالب یک ردیف پستی ‌بلندی و مواد مادری انجام گرفت. مواد و روش‌ها: منطقه مورد مطالعه از پدیمنت‌های پوش...

full text

بررسی نحوه تشکیل، کانی شناسی رس و میکرومورفولوژی خاک های گچی- نمکی پلایای خیر آباد سیرجان

پلایا از جمله شکل­های اراضی مهم در مناطق بیابانی بوده و سطح زیادی را در این مناطق به خود اختصاص داده است. این شکل اراضی از سطوح مختلف ژئومورفولوژی تشکیل می‌گردد. پس از فرآیندهای کوه­زایی، پلایاها، به عنوان سطوح به جا مانده از تبخیر دریاچه­های باقیمانده از تتیس، تشکیل و انواع کانی­های تبخیری درآن­ها ایجاد شد. کانی­هایی با حلالیت کم­تر در سطوح بالاتر ته­نشست نموده و به عنوان منشأ این کانی­ها برای...

full text

تأثیر کاربری¬ اراضی بر ویژگی¬های فیزیکی، شیمیایی و کانی¬شناسی خاک¬های جنوب شهرستان اهر

جهت حفظ حاصلخیزی و افزایش بهره­وری خاک در کشاورزی پایدار، آگاهی از تأثیر کاربری­اراضی بر خصوصیات مختلف خاک ضروری می­باشد. در این تحقیق اثر کاربری گندم و سیب درختی  بر روی خواص فیزیکی، شیمیایی و کانی­شناسی خاک های جنوب شهرستان اهر مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه، دو خاکرخ با کاربری گندم و دو خاکرخ با کاربری باغ­سیب حفر گردید و خاک های تحت بررسی بر اساس کلید رده بندی 2010 رده بندی شدن...

full text

تأثیر کاربری اراضی بر ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و کانی شناسی خاک های جنوب شهرستان اهر

جهت حفظ حاصلخیزی و افزایش بهره­وری خاک در کشاورزی پایدار، آگاهی از تأثیر کاربری­اراضی بر خصوصیات مختلف خاک ضروری می­باشد. در این تحقیق اثر کاربری گندم و سیب درختی  بر روی خواص فیزیکی، شیمیایی و کانی­شناسی خاک های جنوب شهرستان اهر مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این مطالعه، دو خاکرخ با کاربری گندم و دو خاکرخ با کاربری باغ­سیب حفر گردید و خاک های تحت بررسی بر اساس کلید رده بندی 2010 رده بندی شدن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحقیقات کاربردی خاک

جلد ۴، شماره ۲، صفحات ۹۰-۷۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023